πρέπει. Φαίνεται να’ναι ακόμα υπερήφανη. Ναι. – σαν να λέει η ίδια η όψη της, - εγώ είμαι η μητέρα αυτών των σκυλιών, είναι τα παιδιά μου!
Δεν θυμάμαι πότε βρέθηκε στην αυλή μας. Ήταν μικρή, δεν υπερέβαινε γάτα κατά το μέγεθος. Ήταν σαν τον χάρτη του κόσμου, ζωγραφισμένη με λευκούς και μαύρους νησίδες-λεκέδες.
Μα ήταν παράξενα• το μαντρόσκυλό μας, ο Ρίχαρδος ήταν ο γιος της. Δεν πιστεύαμε ότι αυτός ο μεγάλος, δασύτριχος σκύλος που έμοιαζε με ένα σωρό στουπί γεννήθηκε κάποτε από το «γάντι» αυτό. Όταν μεγάλωσε ο Ρίχαρδος η μητέρα του εξέφραζε τη μητρική της αγάπη, τείνοντας με δυσκολία ίσαμε το μελαγχολικό και δασύτριχο μούτρο του.
Η Τσιτά ήταν πολύ τρυφερή ερωμένη. Κάθε χρόνο όσο θυμάμαι είχαμε σκυλάκια. Αλλά που χάνονταν αργότερα, δεν αναρωτιόμουν ποτέ μου. Είναι αμφίβολο να τους έπαιρναν οι φίλοι και οι γνωστοί μας. Η ράτσα της, μικρός μιγάς, δεν είχε ζήτηση ποτέ στα μέρη μου. Μερικά από τα σκυλάκια αυτά επιζούσαν, άλλα πέθαιναν κάτω από τους τροχούς των αγροτικών φορτηγών, ωστόσο υποψιάζομαι ότι η μητέρα μου χωρίς να προσελκύει τη περιττή προσοχή μου, έστελνε περισσότερα από αυτά στους αγγέλους. Έτσι φαίνεται ήθελε να προστατεύσει τη ψυχή μου από τραύματα, και γι’αυτό δεν ήξερα πώς τελειώνουν τη ζωή τους.
Μάλλον δεν είχε κέφι η μητέρα κείνο το βράδυ ή δεν είχε χρόνο, ή αποφάσισε ότι ήμουν ήδη μεγάλος τότε. Τέλος πάντων, ήμουν οκτώ χρονών.
Και βέβαια όλα τα χωριάτικα πιτσιρίκια αντιμετωπίζουν το θάνατο πολύ πιο εύκολα από τα αστικά κορίτσια. Ο πατέρας μου ήταν κυνηγός και είδα το πώς αυτός πυροβολούσε πάπιες και λαγούς. Τέλος πάντων, είδα πώς σφάζουν τις κότες, μακελεύουν τα γουρούνια, δεν υπήρχε καμιά τραγωδία σε όλα αυτά• αν πρέπει τότε πρέπει. Η ζωή.
Πλησιάζουν οι βάσεις. Η μυρωδιά του σιρού γίνεται όλο και πιο εντατική. Επίσης νιώθω τη μυρωδιά του ασβέστη, του λευκαντικού και διάβολος ξέρει κάτι τι άλλου. Υψώνονται τα πελώρια κτίρια των βουστασίων σαν να πασαλείφτηκαν στο βραδινό ουρανό. Τώρα είναι άδεια, το καλοκαίρι όλες οι αγελάδες βοσκούνται στα χωράφια. Συσσωρεύονται αυτά, ζοφερά και βροντερά σαν τους νυχτερινούς εφιάλτες. Ενισχύουν παραμικρά θροίσματα, και τα σπρώχνουν από τα μισάνοιχτα παράθυρα και χαλασμένες πόρτες.
Μα γιατί δεν τόλμησα να αρνηθώ όλα αυτά τότε; Γιατί συμφώνησα να το κάνω; Η διάθεσή μου άλλαξε, δεν ήμουν τόσο ενθουσιασμένος όσο στην αρχή του δρόμου. Βρήκα με δυσκολία εκείνο το πηγάδι αποχέτευσης. Μια μεγάλη πλάκα από μπετόν κυλιόταν κοντά,
